Enterovirus 71 (EV71) xuất hiện trở lại tại nhiều tỉnh, thành phía Nam với nhiều trường hợp trẻ em mắc bệnh tay chân miệng (TCM) nặng cần chỉ định Immunoglobulin tiêm tĩnh mạch (IVIG) trong khi nhiều địa phương không chủ động được nguồn thuốc IVIG – là thuốc chỉ sản xuất được từ huyết tương người và chưa sản xuất được trong nước, đây là một thách thức không nhỏ đối với hệ thống y tế Việt Nam.

Thuốc Immunoglobulin tiêm tĩnh mạch (IVIG) được xem là một trong những thuốc điều trị hỗ trợ hiệu quả đối với những trường hợp TCM nặng, giảm tỉ lệ chuyển độ cũng như giảm tỉ lệ biến chứng nặng của bệnh tay chân miệng ở trẻ em. IVIG là một chế phẩm của globulin người, được tổng hợp từ người hiến máu khỏe mạnh và chứa các kháng thể trung hòa chống lại các loại enterovirus khác nhau. IVIG tạo miễn dịch thụ động nhờ tác dụng làm tăng kháng thể và tăng khả năng phản ứng kháng thể - kháng nguyên.

Khác với các loại thuốc khác, IVIG được điều chế trực tiếp từ huyết tương người nên việc sản xuất sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn cung cấp huyết tương thông qua hiến máu, nên việc tăng đột biến nhu cầu về số lượng thuốc sẽ gặp khó khăn hơn so với các loại thuốc khác. Tại Việt Nam, chế phẩm Immunoglobulin chưa được sản xuất trong nước mà phải nhập khẩu hoàn toàn từ nước ngoài. Trong 2 năm qua, nguồn cung ứng huyết tương trên toàn cầu bị sụt giảm nghiêm trọng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Do điều chế trực tiếp từ huyết tương người, IVIG chỉ được phép đưa ra lưu hành, sử dụng sau khi có giấy chứng nhận chất lượng do Viện Kiểm định Quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế cấp, xác nhận lô sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng, bảo đảm an toàn, hiệu quả. Mới đây, ngày 23/6/2023, Viện Kiểm định Quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế đã cấp giấy chứng nhận xuất xưởng cho 6.000 lọ thuốc ProIVIG do Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Duy Anh nhập khẩu. Các bệnh viện chuyên khoa Nhi của Thành phố đã tiếp cận được nguồn thuốc IVIG mới nhập khẩu này và khẩn trương thực hiện các thủ tục để mua sắm thuốc, đảm bảo không bị gián đoạn nguồn cung ứng thuốc cho công tác điều trị bệnh TCM.

Về lâu dài, do bệnh TCM là một loại dịch bệnh lưu hành và sẽ còn tiếp tục diễn biến trong nhiều năm tới, do đó cần sớm có những giải pháp căn cơ và chủ động hơn về cung ứng thuốc IVIG cho công tác phòng chống dịch TCM, cụ thể như: Bộ Y tế triển khai mua sắm tập trung các thuốc hiếm đảm bảo cung ứng thuốc cho nhóm bệnh dịch bệnh lưu hành (sốt xuất huyết, tay chân miệng…) và một số bệnh nguy hiểm, ít gặp khác; Thành phố cần có chính sách khuyến khích và thu hút các doanh nghiệp Dược trong nước nghiên cứu sản xuất Immunoglobulin từ nguồn cung ứng huyết tương sẵn có tại chỗ thông qua hoạt động hiến máu thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn thuốc nhập khẩu. Điều này cũng phù hợp với định hướng phát triển nền Công nghiệp Dược tại Thành phố Hồ Chí Minh của lãnh đạo Thành phố trong thời gian tới.

Nguồn Sở Y Tế TP. HCM