Hen suyễn là bệnh lý hô hấp mạn tính ảnh hưởng ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ sơ sinh. Khi bé được chẩn đoán mắc bệnh hen, nhiều cha mẹ lo lắng và tự hỏi liệu bệnh này có phải do di truyền hay từ các yếu tố khác. Cùng tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh hen ở trẻ sơ sinh và cách chăm sóc, phòng ngừa hiệu quả.

Hen suyễn là gì?

Hen suyễn là tình trạng viêm mạn tính của đường thở, làm cho chúng nhạy cảm và dễ bị co thắt khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích. Điều này gây ra các triệu chứng như:

- Thở khò khè.

- Khó thở.

- Ho, đặc biệt về đêm hoặc sáng sớm.

- Tức ngực.

Ở trẻ sơ sinh, triệu chứng hen suyễn có thể nhẹ và dễ nhầm lẫn với các bệnh hô hấp khác, nhưng cần được chú ý vì bệnh có thể tiến triển và gây nguy hiểm.

Hen ở trẻ sơ sinh có phải do di truyền?

Hen suyễn có yếu tố di truyền mạnh mẽ. Một số nghiên cứu cho thấy rằng nguy cơ mắc bệnh hen ở trẻ sơ sinh tăng lên đáng kể nếu gia đình có người mắc bệnh này.

Yếu tố di truyền cụ thể bao gồm:

Tiền sử gia đình:

- Nếu một trong hai cha mẹ mắc hen, nguy cơ trẻ bị hen là 25–30%.

- Nếu cả hai cha mẹ đều mắc, nguy cơ tăng lên 50–70%.

- Gen liên quan đến hệ miễn dịch

- Một số gen kiểm soát hệ miễn dịch và phản ứng viêm có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc hen suyễn.

Di truyền ảnh hưởng như thế nào?

Hen suyễn không chỉ đơn thuần di truyền từ cha mẹ sang con mà còn có sự tương tác với các yếu tố môi trường. Điều này có nghĩa là một đứa trẻ có yếu tố di truyền không nhất thiết sẽ phát triển bệnh hen nếu được bảo vệ tốt khỏi các tác nhân kích thích.

Hen ở trẻ sơ sinh do nguyên nhân khác không?

Bên cạnh di truyền, nhiều yếu tố môi trường và sinh lý cũng góp phần gây ra hen suyễn ở trẻ sơ sinh:

Yếu tố môi trường

- Khói thuốc lá: Tiếp xúc với khói thuốc trong hoặc sau khi sinh làm tăng nguy cơ hen.

- Ô nhiễm không khí: Bụi bẩn, hóa chất, và ô nhiễm không khí trong nhà hoặc ngoài trời có thể kích hoạt bệnh.

- Dị ứng: Dị ứng với phấn hoa, lông thú cưng, nấm mốc, hoặc thức ăn có thể dẫn đến các triệu chứng hen.

Nhiễm trùng đường hô hấp

Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, như viêm tiểu phế quản, viêm phổi. Những bệnh lý này có thể làm tăng nguy cơ mắc hen suyễn.

Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân

Trẻ sinh non có phổi chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ bị tổn thương đường thở và tăng nguy cơ hen.

Tiếp xúc với chất kích thích sớm

Bé tiếp xúc với các chất gây kích ứng như nước hoa, hóa chất tẩy rửa hoặc các sản phẩm chứa hương liệu có thể làm tăng nguy cơ hen.

Làm sao để phát hiện hen ở trẻ sơ sinh?

Hen suyễn ở trẻ sơ sinh thường khó chẩn đoán do triệu chứng không rõ ràng và dễ nhầm lẫn. Cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu sau:

- Thở khò khè tái diễn: Tiếng thở rít, đặc biệt khi bé thở ra.

- Khó thở: Bé thở nhanh, có biểu hiện rút lõm lồng ngực.

- Ho kéo dài: Đặc biệt vào ban đêm hoặc sáng sớm.

- Bú kém hoặc bỏ bú: Bé có thể mệt mỏi khi bú do khó thở.

- Tím tái: Môi và da bé trở nên tím tái do thiếu oxy.

Cách chăm sóc và phòng ngừa hen ở trẻ sơ sinh

Bảo vệ bé khỏi các yếu tố nguy cơ

- Tránh để bé tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn, phấn hoa, hoặc lông thú cưng.

- Giữ môi trường sống sạch sẽ và thông thoáng, sử dụng máy lọc không khí nếu cần.

Nuôi con bằng sữa mẹ

Sữa mẹ cung cấp kháng thể tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp.

Điều trị nhiễm trùng đường hô hấp kịp thời

Đưa bé đi khám ngay khi có dấu hiệu nhiễm trùng để tránh biến chứng và nguy cơ khởi phát hen suyễn.

Điều trị hen ở trẻ sơ sinh

Việc điều trị hen ở trẻ sơ sinh cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ:

- Liệu pháp khí dung: Giúp đưa thuốc trực tiếp vào đường thở, giảm nhanh triệu chứng khó thở.

- Thuốc giãn phế quản: Dùng khi có chỉ định để giảm co thắt đường thở.

- Thuốc chống viêm: Có thể được sử dụng để giảm tình trạng viêm mãn tính.

Bệnh hen ở trẻ sơ sinh có thể bắt nguồn từ cả yếu tố di truyền lẫn môi trường. Dù nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu gia đình có tiền sử hen, cha mẹ vẫn có thể giảm nguy cơ cho bé bằng cách chăm sóc tốt và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố kích thích. Khi bé có dấu hiệu bất thường về hô hấp, hãy đưa bé đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp bé phát triển khỏe mạnh và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Để đặt lịch khám, Quý khách hàng vui lòng gọi đến tổng đài 0283 773 4017 hoặc đặt lịch trực tiếp website https://sog.vn/ trên toàn Hệ Thống để được hỗ trợ.

Nguồn: Sản Nhi và Bảo Sanh Sài Gòn tổng hợp và cố vấn chuyên môn từ đội ngũ Bác sĩ.